Nie ma piękniejszej rzeczy dla rodziców, kiedy gaworzenie noworodka, zamienia się w pierwsze słowa. Jednak, kiedy dziecko nie mówi, rodzice zaczynają się niepokoić, czy jego rozwój przebiega prawidłowo. Przyczyn zaburzeń mowy u dzieci jest wiele. Co zrobić, kiedy 2-latek nie mówi i gdzie szukać pomocy?
Spis treści:
1. Przyczyny zaburzeń mowy u dzieci
2.1 Okres melodii
2.2 Okres wyrazu
2.3 Okres zdania
2.4 Okres swoistej mowy dziecięcej
3. Czy udać się do lekarza, kiedy dziecko nie mówi?
Przyczyny zaburzeń mowy u dzieci
Rozwój aparatu mowy u dzieci przebiega indywidualnie. Kiedy jedne będą jeszcze ochoczo gaworzyły, inne będą układać już pierwsze zdania. W niektórych przypadkach jednak dziecko wciąż nie mówi, pomimo że skończyło już kilka lat. Dlaczego tak się dzieje?
Tak naprawdę rozwój języka rozpoczyna się jeszcze w okresie ciąży i trwa do około siódmego roku życia Przez cały ten czas oraz w następnych latach mogą wystąpić czynniki, które spowodują zaburzenia mowy u dzieci. Lekarze zwracają szczególną uwagę na:
wady genetyczne;
autyzm;
nieprawidłowa mowa narządów mowy;
zaburzenia neurologiczne;
zaburzenia psychologiczne;
choroby przebyte przez dziecko lub matkę w okresie ciąży.
W celu zbadania faktycznej przyczyny zaburzeń mowy należy udać się do specjalisty. Psycholog pomoże określić rozwój psychoruchowy dziecka, natomiast psychiatra może wykluczyć autyzm, a neurolog – układ nerwowy. Przede wszystkim jednak udajmy się do logopedy, który sprawdzi aparat artykulacyjny.
Rozwój mowy u dzieci
Kiedy dziecko mówi? Nauka wyrażania swoich potrzeb oraz emocji trwa przez kilka pierwszych lat dzieciństwa. Możemy jednak podzielić ten proces na cztery okresy:
- melodii;
- wyrazu;
- zdania;
- swoistej mowy dziecięcej.
Okres melodii
Czas melodii trwa od narodzin dziecka do 1 roku życia. Niemowlę wtedy wydaje specyficzne dźwięki, chociaż nie możemy wtedy mówić o sprecyzowanej artykulacji. Dziecko wytwarza wtedy tak zwane dźwięki gardłowe, czyli głużenie. Następnie w okolicach 5-6 miesiąca życia noworodek zaczyna gaworzyć. Wtedy też dziecko wymawia poszczególne sylaby do komunikacji z otoczeniem.
Okres wyrazu
Po okresie melodii przychodzi czas na pierwsze słowa wypowiadane przez nasze pociechy. Na początku nie muszą być to jednak skomplikowane wyrazy. Przygotujmy się zatem na słowa dźwiękonaśladowcze oraz proste konstrukcje zasłyszane od otoczenia. Z czasem zasób wyrazów będzie coraz większy, aż dziecko będzie w stanie wypowiadać pierwsze wyrazy.
Okres zdania
Do trzeciego roku życia dziecko zdążyło poznać już do nawet 1000 słów. Tak bogaty zasób pozwala już na konstruowanie dłuższych wypowiedzi. Pociecha będzie teraz w stanie nie tylko dać znać o swoich potrzebach, ale również zadać pytanie. Wciąż jednak będą pojawiać się neologizmy dziecięce, które tak pięknie ozdabiają język naszych dzieci.
Okres swoistej mowy dziecięcej
Przyszła pora na samodzielne posługiwanie się mową zrozumiałą dla otoczenia. Od trzeciego do siódmego roku życia dziecko uczy się w pełnie rozwiniętych wypowiedzi oraz opanowuje trudniejsze głoski.
Czy udać się do lekarza, kiedy dziecko nie mówi?
Jak już wiemy, zaburzenia mowy u dzieci mogą być spowodowane zarówno przez warunki środowiskowe, jak i choroby wrodzone. Co zatem zrobić, kiedy dziecko nie mówi? Przede wszystkim warto spojrzeć obiektywnie na rozwój mowy naszej pociechy. Jako rodzice zawsze chcemy, aby dziecko nie odstawało od rówieśników i szło równo z nimi. Pamiętajmy jednak, że dzieci mają prawo do indywidualnego tempa rozwoju. Małe odchylenia od normy nie powinny być powodem niepokoju.
Czy warto udać się do lekarza, kiedy 2-latek nie mówi? Jeśli mowa naszego dziecka ogranicza się do kilku, prostych wyrazów, warto sprawdzić u specjalisty czy aparat mowy oraz słuchu rozwija się prawidłowo. Podobnie jest, kiedy 4-latek nie mówi pełnych zdań i porozumiewa się za pomocą równoważników. Zignorowanie w tym wieku takich symptomów może nie tylko pogłębić zaburzenie mowy u dziecka, ale również wywołać problemy w kontaktach z rówieśnikami i w samoocenie.