Prolaktyna odpowiada za szereg procesów w naszym ciele. Jej zbyt wysokie stężenie, czyli hiperprolaktynemia, może powodować między innymi bezpłodność. Pomimo że sama w sobie chorobą nie jest, może być objawem innego niebezpiecznego schorzenia. Jak ją rozpoznać?
Zaburzenia poziomu prolaktyny
Prolaktyna jest hormonem produkowanym przez przysadkę mózgową przez obie płcie. Odpowiada ona za stymulację gruczołów piersiowych do produkcji mleka u kobiet oraz za funkcjonowanie jajników, u mężczyzn – za jądra. Ponadto reguluje ona działanie także innych hormonów jak testosteron oraz estrogen.
Prolaktyna normy
Normy prawidłowego stężenie prolaktyny:
- kobiety: 4-23 ng/ml na początku cyklu menstruacyjnego oraz <40 ng/ml przed menstruacją. W trakcie ciąży poziom prolaktyny może wzrosnąć do 34-385 ng/ml.
- mężczyźni: <20 ng/ml
O hiperprolaktynemii mówimy, kiedy poziom hormonu wzrośnie powyżej 25 ng/ml. Jeżeli wskaźnik przekroczy 200 ng/ml, istnieje ryzyko guza przysadki mózgowej
Przyczyny hiperprolaktynemii
Hiperprolaktynemia nie jest chorobą, a zespołem objawów chorobowych. Dlatego też jej nieprawidłowy wynik powinien skłonić nas do wykonania dalszych badań oraz obserwacji swojego organizmu. Jak się okazuje, przyczyny, które stoją za wyższe stężenie prolaktyny, mogą nie tylko obniżyć jakość życia, ale być przyczyną bezpłodności.
Do najczęstszych przyczyn hiperprolaktynemi zalicza się:
- niewydolność tarczycy
- przewlekła niewydolność nerek
- marskość wątroby
- półpasiec
- epilepsja
- zespół poliscytycznych jajników
- guz przysadki mózgowej
Nie należy zapominać także o innych przyczynach, które mogą wywołać wzrost poziomu prolaktyny. Za takie uważa się przede wszystkim ciągły stres oraz zmęczenie. Ponadto hormon ten naturalnie wzrasta w trakcie ciąży, jak i przez 6 miesięcy karmienia piersią.
Objawy hiperprolaktynemii
Jak już zostało wspomniane, hiperprolaktynemia nie jest chorobą jednak, może jednak jej towarzyszyć. Jej wykrycie często jest dokonywane przypadkiem w trakcie rutynowych badań, kiedy lekarz zauważy powyższe nieprawidłowości i skieruje nas do endokrynologa.
Istnieje jednakże szereg objawów, które towarzyszą wyższemu współczynnikowi prolaktyny, są to przede wszystkim:
- ból w trakcie stosunku
- suchość pochwy
- łojotok
- bezpłodność
- pogorszenie stanu cery
- stany depresyjne
- obniżenie libido
- huśtawka nastroju
- zaburzenia miesiączki albo jej brak
- mlekotok
Diagnostyka oraz leczenie
Badanie stężenia prolaktyny odbywa się przez pobranie próbki krwi. Termin wykonania morfologii określa sam lekarz. Z racji, że poziom tego hormonu zmienia się w ciągu cyklu owulacyjnego, wybranie fazy jest zależne od diagnozowanego schorzenia.
Poziom prolaktyny zmienia się także w ciągu doby. Dlatego przed badaniem nie należy spożywać posiłków ani uprawiać wysiłku fizycznego, czy też seksu. Na stężenie ma wpływ również zmęczenie, jak też stres. Ważne jest więc, aby przed morfologią wyspać się oraz się nie denerwować.
Leczenie hiperprolaktynemii polega przede wszystkim na przyjmowaniu leków dopaminergicznych. Mają one za zadanie wyrównanie poziomu prolaktyny oraz regulację pracy jajników, czy też jąder. W przypadku wystąpienia guza przysadki odpornego na leczenie farmakologiczne wykonuje się operację jego usunięcia.
Badania poziomu prolaktyny można podjąć się zarówno publicznie, jak i prywatnie. Jego koszt wynosi w okolicach 20 zł. Jeżeli już wcześniej mieliśmy problemy z hormonami bądź samą tarczycą, warto regularnie kontrolować poziom ich stężenia we krwi.
zdjęcie: pixabay.com